الگوی شناور در ساخت جمله‏ های مرکّب با توجه به کاربرد زمان افعال

نویسندگان

محمود مهرآوران

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم

چکیده

جمله و ساختار آن، مفصّل‏ترین، پربحث‏ترین و جذّاب‏ترین موضوع نحوی در دستور زبان است. از نظر ساختار، جمله یا ساده است یا مرکّب. دربارۀ جملۀ ساده چندان اختلاف و پیچیدگی وجود ندارد اما در بررسی جملۀ مرکب، هم کمتر تحقیق شده و هم جای بحث و اختلاف بیشتری وجود دارد؛ زیرا در برخی از دستورها بدون دقّت در معیار ترکیب، همۀ جمله‏ هایی را که با حروف ربط به هم وصل و عطف شده اند، جملۀ مرکب شمرده‏اند. در این پژوهش با بررسی دقیق جمله‏هایی که مرکب شمرده شده‏ اند و بیان معیارهای جملۀ مرکب، به اشتباه برخی از دستورها اشاره شده و برای اوّلین بار در پژوهشی مفصّل الگوهای ساختاری جمله ‏های مرکب با توجه به کاربرد زمان افعال معرفی گردیده است. سؤال اصلی در این تحقیق این است که چه نوع جمله‏ای را می‏توانیم مرکب بشماریم و الگوی ساختاری آن چگونه است؟ در کنار پاسخ به این پرسش به چگونگی تعریف آن در دیدگاههای زبان‏شناسی و دستورهای فارسی و برخی ویژگیهای جملۀ مرکب پرداخته ایم. در بررسی جمله‏ های امروزی زبان فارسی و برخی جمله‏ های زبان متون گذشته که مانند جمله ‏های امروزین هستند، 193 الگو برای ساخت جملۀ مرکب، استخراج و معرفی شده است که به سبب فراوانی و تنوع الگوی ساخت و کاربرد زمان افعال این جمله‏ ها، آن را شناور نامیده‏ ایم. نتیجۀ پژوهش نشان می‏دهد که زبان فارسی در ساخت جمله بویژه جملۀ مرکب، امکانات فراوان و در نحوۀ بیان پیام و خبر، انعطاف، گستردگی، آزادی عمل و تنوع کم نظیری دارد

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کارکرد جمله های مرکب در بوستان سعدی

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

بررسی معانی افعال روسی با پیشوند-3a در بافت های مختلف جمله

پیشوند-3a یکی از پرکاربردترین پیشوندها است. این پیشوند به فعل پایه معانی مختلفی می دهد، از عمده ترین معانی این پیشوند می توان معانی "شروع عمل" و"مکان انجام عمل" را نام برد. برای درک هر چه صحیح تر معنی و مفهوم"مکان انجام عمل" این پیشوند، نیاز به بافت های جملات دقیقی داریم تا بتوانیم معانی مکانی این پیشوند را در موقعیت های مختلف مکانی درک کنیم، در این مقاله کوشیده ایم تا قواعد کلی در زمینهء موارد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فنون ادبی

جلد ۷، شماره ۲، صفحات ۸۷-۱۰۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023